Uwagi i propozycje do projektu Ustawy o aktywności zawodowej
Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Pracowników OHP
(zmiana ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy)
Pani Marlena Maląg
Minister Rodziny i Polityki Społecznej
Szanowna Pani Minister
Zaproponowane zmiany i uwagi do projektu ustawy są opracowane w ramach konsultacji pośród pracowników pracujących u podstaw i kadry kierowniczej w całej Polsce. Wszystkie wnioski i propozycje oraz wszelkie uwagi potwierdzone są w poczcie elektronicznej Związków Zawodowych Pracowników OHP.
Mając na uwadze właściwe wypełnianie zadań do których jest powołana OHP należy kadrze dać jak najwięcej narzędzi i możliwości działania. Wyrzucić z projektu ograniczenia, które będą miały wpływ na morale pracowników ale nade wszystko te, które nie pozwolą się rozwijać i rzetelnie pomagać wszystkim tym młodym ludziom, którzy zgłoszą się do OHP o pomoc.
OZZP OHP jest do dyspozycji w każdym momencie i gotowy wyjaśnić wszystkie wątpliwości, które się nasuną podczas konstruowania opinii OZZP OHP do projektu ustawy. Uważamy, ze sprawa nie kończy się na w/w opinii ale będzie kontynuowana przez nasz Zarząd Krajowy Związku Zawodowego Pracowników OHP.
Jako wieloletni pracownicy Ochotniczych Hufców Pracy pamiętamy rok 2004r. kiedy to przy zabiegach ówczesnego Kierownictwa, OHP zostało wpisane i umocowane w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Było to przedsięwzięcie „epokowe” dla OHP w zakresie prestiżu, realizowanych zadań i wsparcia finansowego. Dzisiaj, po 18 latach obowiązywania ustawy o promocji zatrudnienia, jako Ogólnopolski Związek Zawodowy Pracowników OHP, mamy obowiązek zadbania o utrzymanie rangi i dobrego imienia Naszej Instytucji. Apelujemy zatem do dzisiejszych decydentów, w tym MRiPS oraz Kierownictwa OHP o to, aby zapisać w ustawie o aktywności zawodowej takie regulacje, które autentycznie będą wskazywały na Ochotnicze Hufce Pracy jako instytucję, która realnie wspiera szeroko pojętą młodzież w wieku pomiędzy 14 a 25 rokiem życia, w jej rozwoju edukacyjnym i zawodowym Dzisiaj Państwo, decydując o roli OHP możecie zapisać się na kolejne lata w sławie, jako Ci, którzy jeszcze bardziej wzmocnili w ustawie rolę OHP w zakresie kształtowania kolejnych pokoleń młodzieży.
Zgodnie z intencją projektu ustawy o aktywności zawodowej– Ochotnicze Hufce Pracy są państwową jednostką budżetową realizującą działania na rzecz młodzieży w wieku od 14 do 25 roku życia w celu jej wsparcia w wypełnieniu obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki oraz podejmowaniu i utrzymaniu zatrudnienia oraz rozwoju edukacyjno-zawodowego. Powinny zatem, móc bez przeszkód wspierać szeroko pojętą młodzież w zakresie: podejmowania przez nią decyzji edukacyjno-zawodowych, wsparcia doradczego, możliwości podnoszenia i zdobywania nowych kwalifikacji zawodowych oraz zatrudnienia. Zrównoważone powinno być wsparcie kierowane zarówno do uczestników OHP, jak i młodzieży uczącej się, bezrobotnej i poszukującej pracy. Według nas, w konsultowanym projekcie ustawy brakuje jednak jasnego wskazania i wyartykułowania działań i form wsparcia kierowanego do ogółu młodzieży.
Proponujemy, aby zmodyfikować wymienione poniżej artykuły , punkty i przyjąć nasze propozycje oparte na doświadczeniach i wypracowanych przez osoby bezpośrednio kierujące działaniami i realizujące zadania w pracy u podstaw:
Art. 331. 1. OHP realizują działania na rzecz młodzieży, która w szczególności: 5)potrzebuje wsparcia w podjęciu decyzji edukacyjno zawodowej lub przygotowania do aktywnego zachowania na rynku pracy.
Nadać brzmienie: 5) potrzebuje wsparcia w podjęciu decyzji edukacyjno-zawodowej lub przygotowania do aktywnego zachowania na rynku pracy, w tym uczniów wszystkich typów szkół i studentów.
Art. 331. 2. Realizując działania na rzecz młodzieży, OHP w szczególności: 5) umożliwiają młodzieży nabycie dodatkowej wiedzy i umiejętności potrzebnych na rynku pracy, oferując pozaszkolne zajęcia edukacyjne lub kierując ją na szkolenia oraz na kwalifikacyjne kursy zawodowe;
Nadać brzmienie: 5) umożliwiają młodzieży nabycie dodatkowej wiedzy i umiejętności potrzebnych na rynku pracy, oferując zajęcia edukacyjne lub kierując ją na szkolenia oraz na kwalifikacyjne kursy zawodowe; (Komentarz - usunąć z zapisu słowo pozaszkolne, które przy niewłaściwej interpretacji może powodować ograniczenie naszej działalności i tym samym utratę stanowisk pracy).
Art. 331. 6. OHP mogą objąć wsparciem młodzież: 1) uczęszczającą do szkół podstawowych z oddziałami przysposabiającymi do pracy, jeżeli najpóźniej w roku rozpoczęcia zajęć przewidzianych programem osoba objęta wsparciem OHP ukończy 14 lat; 2) uczęszczającą do szkół podstawowych dla dorosłych, jeżeli najpóźniej w roku rozpoczęcia zajęć przewidzianych programem osoba objęta wsparciem OHP ukończy 15 lat oraz ma opóźnienie w cyklu kształcenia lub nie rokuje ukończenia szkoły podstawowej kształcącej dzieci i młodzież albo ma uwarunkowania psychofizyczne lub trudną sytuację życiową – ograniczającą możliwość nauki w szkole podstawowej kształcącej dzieci i młodzież; 3) uczęszczającą do szkół branżowych I stopnia; 4) realizującą obowiązek nauki w formach pozaszkolnych. Nadać brzmienie: Art. 331. 6. OHP mogą objąć wsparciem młodzież: 1) uczęszczającą do szkół podstawowych, która stoi przed najważniejszym, pierwszym wyborem edukacyjno-zawodowym; (Komentarz - Poprzez zajęcia wspierające - doradztwo zawodowe dla uczniów klas VII i VIII możemy mieć możliwość dotarcia do uczniów, potencjalnych uczestników OHP (REALNY wpływ na rekrutację uczestników OHP), a także moglibyśmy realizować zadanie pośrednictwa w zakresie ofert pracy w celu przygotowania zawodowego dla uczniów klas VIII.) 2) uczęszczającą do szkół podstawowych z oddziałami przysposabiającymi do pracy, jeżeli najpóźniej w roku rozpoczęcia zajęć przewidzianych programem osoba objęta wsparciem OHP ukończy 14 lat; 3) uczęszczającą do szkół podstawowych dla dorosłych, jeżeli najpóźniej w roku rozpoczęcia zajęć przewidzianych programem osoba objęta wsparciem OHP ukończy 15 lat oraz ma opóźnienie w cyklu kształcenia lub nie rokuje ukończenia szkoły podstawowej kształcącej dzieci i młodzież albo ma uwarunkowania psychofizyczne lub trudną sytuację życiową – ograniczającą możliwość nauki w szkole podstawowej kształcącej dzieci i młodzież; 4) uczęszczającą do szkół ponadpodstawowych; (Komentarz – nie zawężać młodzieży tylko do szkół branżowych I stopnia). 5) realizującą obowiązek nauki w formach pozaszkolnych; 6) młodzież zainteresowaną zdobywaniem doświadczeń zawodowych m.in..: praktykami zawodowymi, stażami, wolontariatem, krótkoterminowym i sezonowym zatrudnieniem.
(Komentarz – należy podkreślić atrakcyjność OHP, tym się przecież aktualnie zajmujemy)
Art. 331. 7.OHP mogą udzielić pomocy osobie, która przez okres co najmniej ostatnich 12 miesięcy przed ukończeniem 18 roku życia była objęta wsparciem opiekuńczo-wychowawczym OHP i nie uzyskała kwalifikacji zawodowych. W takim przypadku OHP mogą udzielić pomocy w formie pośrednictwa pracy i poradnictwa zawodowego do ukończenia 21 roku życia przez osobę objętą wsparciem oraz mogą zaproponować jej udział w szkoleniach, kwalifikacyjnych kursach zawodowych lub innych pozaszkolnych formach uzyskiwania wiedzy lub umiejętności w celu zdobycia kwalifikacji zawodowych lub zatrudnienia.
Nadać brzmienie: Art. 331. 7. OHP mogą udzielić pomocy młodzieży do 25 roku życia w formie pośrednictwa pracy i poradnictwa zawodowego oraz udział w szkoleniach, kwalifikacyjnych kursach zawodowych lub innych formach uzyskiwania wiedzy lub umiejętności w celu zdobycia kwalifikacji zawodowych lub zatrudnienia. (Komentarz –Skoro ustawa wskazuje osoby do 25 roku życia to zbędne jest wprowadzanie zapisu odnoszącego się do konkretnego przypadku uczestnika OHP i dodatkowo skracanie okresu udzielania jemu pomocy do 21 roku życia).
Art. 336.7.Środki Funduszu Pracy w OHP przeznacza się na finansowanie ( aktualne brzmienie) 1) kosztów wynagrodzeń wypłacanych młodocianym pracownikom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego oraz składek na ubezpieczenia społeczne od refundowanych wynagrodzeń, o których mowa w art. 337; 2) kosztów korespondencji, komunikowania się, przekazywania środków pieniężnych oraz innych dokumentów niezbędnych do realizacji refundacji kosztów wynagrodzeń oraz składek na ubezpieczenia społeczne pracowników młodocianych; 3) refundacji dodatków motywacyjnych do wynagrodzeń przyznawanych pracownikom OHP; 4) opracowywania i rozpowszechniania informacji zawodowych oraz wyposażenia w celu prowadzenia pośrednictwa pracy lub poradnictwa zawodowego przez OHP; 5) kosztów wprowadzania, rozwijania i eksploatacji systemów teleinformatycznych i technologii cyfrowych w OHP, służących realizacji zadań wynikających z ustawy; 6) kosztów opracowywania i rozpowszechniania przez OHP materiałów informacyjnych i szkoleniowych dotyczących nabywania umiejętności poszukiwania i uzyskiwania zatrudnienia.
Nadać brzmienie: Art. 336. 7. Środki Funduszu Pracy w OHP przeznacza się na finansowanie: 1) kosztów wynagrodzeń wypłacanych młodocianym pracownikom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego oraz składek na ubezpieczenia społeczne od refundowanych wynagrodzeń, o których mowa w art. 337; 2) kosztów korespondencji, komunikowania się, przekazywania środków pieniężnych oraz innych dokumentów niezbędnych do realizacji refundacji kosztów wynagrodzeń oraz składek na ubezpieczenia społeczne pracowników młodocianych; 3) refundacji dodatków motywacyjnych do wynagrodzeń przyznawanych pracownikom OHP; 4) opracowywania i rozpowszechniania informacji zawodowych oraz wyposażenia w celu prowadzenia pośrednictwa pracy lub poradnictwa zawodowego przez OHP; 5) kosztów wprowadzania, rozwijania i eksploatacji systemów teleinformatycznych i technologii cyfrowych w OHP, służących realizacji zadań wynikających z ustawy; 6) kosztów opracowywania i rozpowszechniania przez OHP materiałów informacyjnych i szkoleniowych dotyczących nabywania umiejętności poszukiwania i uzyskiwania zatrudnienia. 7) szkoleń dla kadry OHP (Komentarz –podobnie jak PSZ powinniśmy mieć zabezpieczone środki na szkolenia dla kadry).
Art. 338. 5. OHP pozostawia bez rozpoznania wniosek pracodawcy o zawarcie umowy o refundację, jeżeli pracodawca w okresie 24 miesięcy poprzedzających dzień złożenia tego wniosku, z przyczyn dotyczących pracodawcy nie wywiązał się z deklaracji sześciomiesięcznego zatrudnienia co najmniej 50% młodocianych, którzy ukończyli w tym czasie przygotowanie zawodowe. Zatrudnienie co najmniej 50% młodocianych, którzy ukończyli w tym czasie przygotowanie zawodowe jest weryfikowane przez złożenie oświadczenia pracodawcy o zatrudnieniu młodocianych pracowników po zakończeniu przygotowania zawodowego przez okres co najmniej 6 miesięcy w okresie 24 miesięcy poprzedzających dzień złożenia tego wniosku.
(Komentarz – Zapis niebezpieczny:
1. Może mieć wpływ na zmniejszenie liczby miejsc pracy w celu przygotowania zawodowego - mały pracodawca np. mały sklep, fryzjer stwarza szansę do odbywania nauki zawodu, ale jego zaplecze i uwarunkowania ekonomiczne nie umożliwiają mu zatrudniania kolejnych osób. Zatem zrezygnuje z udostępniania stanowisk pracy na realizację praktycznej nauki zawodu.
2. Naraża młodzież na zwalnianie jej z powodów dyscyplinarnych.
3. Jak interpretować wymóg zatrudnienia 50% w przypadku nieparzystej liczby młodocianych).
4. Jak traktować pracodawców, którzy nie mają możliwości zatrudnienia młodocianych ponieważ kształcą ich w ramach przyuczenia do zawodu). Młodzież często kontynuuje naukę.
Art. 340. 7. W celu realizacji przez OHP zadań, o których mowa w art.331, gmina lub podmiot prowadzący szkoły obowiązani są przekazać do właściwej ze względu na teren działalności wojewódzkiej komendy OHP informacje o młodzieży nierealizującej obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki, w zakresie określonym w przepisach ustawy z dnia 14 grudnia 2016r. –Prawo oświatowe.
Nadać brzmienie: Art. 340. 7. W celu realizacji przez OHP zadań, o których mowa w art.331, gmina lub podmiot prowadzący szkoły obowiązani są przekazać do właściwej ze względu na teren działalności jednostki organizacyjnej OHP informacje o młodzieży nierealizującej obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki oraz informacje o osobach powtarzających klasę, mających nadzór kuratorski, trudną sytuację życiowo –bytową (dotknięte pauperyzacją) w zakresie określonym w przepisach ustawy z dnia 14 grudnia 2016r. –Prawo oświatowe oraz wskaże szkołę w której będzie realizowana w 7 i 8 klasie nauka z przyuczeniem do zawodu. (Komentarz – Informacje o młodzieży nierealizującej obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki nie spowodują, że zacznie ona uczęszczać do szkoły, gdy zostanie uczestnikiem OHP. My potrzebujemy także informacji o dzieciach, które nie radzą sobie w szkole lub życiu, ale do niej chodzą. Obecnie dochodzi do sytuacji, że 17-18 latki uczęszczają do szkoły podstawowej, co powoduje, że jako osoby pełnoletnie po ukończeniu szkoły podstawowej nie maja możliwości rozpoczęcia szkoły branżowej w trybie dziennym).Nie mogą kontynuować nauki zawodu ponieważ nie można ich zatrudnić na umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego na stawce uczniowskiej.
Art. 10. 1. W skład Rady Rynku Pracy wchodzą: 1) osoby powoływane przez ministra właściwego do spraw pracy spośród przedstawicieli wszystkich organizacji związkowych i organizacji pracodawców, reprezentatywnych w rozumieniu ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego (Dz. U. z 2018 r. poz. 2232, z 2020 r. poz. 568 i 2157 oraz z 2021 r. poz. 2445); 2) jeden przedstawiciel Rady Działalności Pożytku Publicznego; 3) jeden przedstawiciel Krajowego Komitetu Rozwoju Ekonomii Społecznej, o którym mowa w art. 47 ustawy z dnia 5 sierpnia 2022 r. o ekonomii społecznej 4) jeden przedstawiciel Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, reprezentujący stronę samorządową. 2. W skład wojewódzkiej rady rynku pracy wchodzą: 1) osoby powoływane przez marszałka województwa z każdej spośród działających na terenie województwa wojewódzkich struktur organizacji związkowych i organizacji pracodawców, reprezentatywnych w rozumieniu ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego; 2) jeden przedstawiciel wojewódzkiej rady działalności pożytku publicznego; 3) jeden przedstawiciel Regionalnego Komitetu Rozwoju Ekonomii Społecznej, o którym mowa w art. 55 ustawy z dnia 5 sierpnia 2022 r. o ekonomii społecznej; 4) jeden przedstawiciel społeczno zawodowych organizacji rolników; 5) jeden przedstawiciel związków zawodowych rolników indywidualnych; 6) jeden przedstawiciel izb rolniczych; 7) trzech radnych sejmiku województwa; 8) jeden przedstawiciel wojewody. 3. W skład powiatowej rady rynku pracy wchodzą: 1) osoby powoływane przez starostę z każdej spośród działających na terenie powiatu terenowych struktur organizacji związkowych i organizacji pracodawców, reprezentatywnych w rozumieniu ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego; 2) jeden przedstawiciel powiatowej rady działalności pożytku publicznego; 3) jeden przedstawiciel ośrodka wsparcia ekonomii społecznej, o którym mowa w art. 36 ustawy z 5 sierpnia 2022 r. o ekonomii społecznej, prowadzącego działalność na terenie powiatu; 4) jeden przedstawiciel społeczno zawodowych organizacji rolników; 5) jeden przedstawiciel związków zawodowych rolników indywidualnych; 6) jeden przedstawiciel izb rolniczych; 7) trzech radnych rady powiatu; 8) jeden przedstawiciel wojewody. (Komentarz –wnioskujemy, aby w skład Rady Rynku Pracy na wszystkich szczeblach włączyć przedstawicieli OHP). Art. 245. 4. Roszczenia pracodawców z tytułu należności z Funduszu Pracy lub refundacji z Funduszu Pracy należnych świadczeń ulegają przedawnieniu z upływem 12 miesięcy od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. (Komentarz –Czy artykuł 245 pkt.4. ma zastosowanie w przypadku refundacji udzielanej przez OHP. Czy chodzi o inne refundacje udzielane przez inne instytucje rynku pracy? Refundacja wypłacana przez OHP na podstawie zawartych z Pracodawcami umów, dotyczy wypłaconych wynagrodzeń oraz składek na ubezpieczenie społeczne z tytułu przygotowania zawodowego młodocianych pracowników. Nie jest to refundacja lub inne świadczenie wypłacane z Funduszu Pracy osobom bezrobotnym, których dotyczy ten rozdział. Pracownik młodociany w rozumieniu tej refundacji nie jest osobą bezrobotną i termin przedawnienia określony na 12 miesięcy podany w tym artykule nie powinien mieć zastosowania w przypadku refundacji wypłacanej Pracodawcom przez OHP. Zawarty w pkt. 4 termin 12 miesięcy skutecznie komplikuje prawidłowe planowanie i wydatkowanie środków. Powinien zostać skrócony maksymalnie do 3 lub 6 miesięcy).
Dodatek motywacyjny.
Art. 281. 1. Marszałek województwa i starosta może przyznać pracownikowi realizującemu zadania określone w ustawie raz na 3 miesiące dodatek motywacyjny finansowany z Funduszu Pracy w kwocie nie przekraczającej 1500 zł, biorąc pod uwagę: 1) szczególne zaangażowanie pracownika w wykonywanie pracy; 2) jakość wykonywanej pracy; 3) podnoszenie kwalifikacji zawodowych związanych z wykonywaną pracą; 2. Dodatek motywacyjny może być przyznany jeżeli pracownik co najmniej raz w okresie 12 miesięcy bezpośrednio poprzedzających przyznanie dodatku doskonalił kwalifikacje zawodowe wymagane na stanowisku pracy, na którym jest zatrudniony. 3. Tryb przyznawania dodatku motywacyjnego określa marszałek województwa i starosta w regulaminie wynagradzania, o którym mowa w przepisach o pracownikach samorządowych.
(Komentarz – 1. Zapis nie jest jednoznaczny i w 100% stwierdzający fakt przyznania dodatku wszystkim pracownikom zatrudnionym w Publicznych Służbach Zatrudnienia i OHP. Mówi, że może zostać przyznany pracownikowi realizującemu zadania określone w ustawie.
Czy na pewno możemy tu uwzględniać pracowników administracji?
Gdyby zapis autentycznie miał uwzględniać wszystkich pracowników powinien brzmieć: „…może przyznać pracownikom jednostki raz na 3 miesiące….”.
2. podana wysokość dodatku powinna zostać określona w sposób % w odniesieniu do np. aktualnego minimalnego wynagrodzenia za pracę. W chwili obecnej projektowana śr. m-c kwota dodatku 500zł z 3010zł stanowi 16,61%; od 1 stycznia 2023r. - 500zł z 3490zł- 14,3%;od 1 lipca 2023r. – 500zł z 3600zł- 13,8%.
Na powyższych przykładach widać jak dodatek będzie tracił na wartości.
3. Mając na uwadze zgłaszane przez Organizacje Wojewódzkie OZZP zawirowania i niejasności w zakresie przyznawania dodatków do wynagrodzeń dla kadry rynku pracy oraz dodatków motywacyjnych dla pracowników OHP, bardzo niebezpiecznym staje się zapis z uzasadnienia do ustawy mówiący o zwiększeniu samodzielności dyrektora urzędu oraz kierującego jednostką organizacyjną OHP, ponieważ będzie on mógł działać wg swojego uznania.
Zdecydowanie powinniśmy zabiegać o to, aby zapis brzmiał:
zwiększenie samodzielności dyrektora urzędu oraz kierującego jednostką organizacyjną OHP w tworzeniu regulaminów przyznawania dodatków w uzgodnieniu z przedstawicielem pracowników lub związków zawodowych działających w zakładzie pracy.
4. W odniesieniu do uzasadnienia do ustawy - Wprowadzenie dodatku nie spowoduje wzrostu wydatków z Funduszu Pracy. Zatem mając do dyspozycji dotychczasową pulę środków np. 10 000zł/m-c, która była rozdysponowana na 25 uprawnionych pracowników na 100 ogółem zatrudnionych, pracownik średnio mógł otrzymać 400zł/m-c. Kiedy kwota będzie rozdysponowana na 100 pracowników miesięczne, każdy otrzyma aż 100zł. Żeby 1 pracownik otrzymał 1500zł to 15 nie dostanie nic. Jest to bardzo złe rozwiązanie finansowe i trudno je nazywać motywacyjnym. Wymaga bezwzględnie modyfikacji.
Do wiadomości:
1. Małgorzata Zwiercan – Komendant Główny OHP
2. Ewa Flaszyńska – Dyrektor Departamentu Pracy
ozzp ohp info